Clickmaps vs scrollmaps: wat zegt gedrag écht over je webshop?
Je hebt de tools, je ziet de heatmaps, maar snap je ook écht wat er gebeurt? Veel webshops lezen clickmaps en scrollmaps verkeerd – en verspillen zo kansen.
Iedereen heeft het over conversieoptimalisatie, maar veel analyses blijven oppervlakkig. Je kijkt naar de rode zones op een heatmap, ziet waar geklikt wordt… en dan? Zonder context, psychologie en de juiste interpretatie zijn clickmaps en scrollmaps niet meer dan gekleurde plaatjes. In deze blog duiken we dieper. Wat zeggen deze tools echt over je bezoekers? Wanneer vergis je je? En vooral: hoe gebruik je ze strategisch om wél te optimaliseren?
Wat zijn clickmaps en scrollmaps – en waarin verschillen ze?
Clickmaps tonen waar bezoekers daadwerkelijk klikken op je pagina, visueel weergegeven als hotspots. Scrollmaps laten zien hoe ver gebruikers gemiddeld scrollen, en waar ze afhaken. Simpel, toch?
Toch zijn deze tools fundamenteel verschillend in wat ze meten – én wat je eruit kunt halen. Clickmaps zijn interactiegericht. Ze geven inzicht in actie. Scrollmaps zijn meer gedragsgericht: ze laten zien hoeveel bezoekers überhaupt je content te zien krijgen. Combineer je die inzichten niet, dan loop je cruciale verbanden mis.
Stel: je hebt een knop onderaan je PDP waar niemand op klikt. Je denkt: die knop werkt niet. Maar een goede scrollmap laat je zien dat slechts 18% van de bezoekers überhaupt dat deel van de pagina ziet. De knop is misschien prima – je plaatsing niet.
De valkuilen van oppervlakkige interpretatie
Te veel webshops behandelen heatmaps als eindresultaat. “Mensen klikken hier, dus dat is goed.” Of: “Niemand klikt daar, dus dat moet weg.” Maar dat is te kort door de bocht. Zonder context is een clickmap misleidend.
Een klassiek voorbeeld: veel klikken op een afbeelding of tekstblok. Klinkt positief? Niet altijd. Dit kan ook frustratiegedrag zijn. Mensen denken dat het klikbaar is, maar er gebeurt niets. De map toont interactie, maar die zegt niets over intentie. Frustratie-klikken zijn vaak tekenen van onduidelijk UX-design.
Hetzelfde geldt voor scrollmaps. Een veelgemaakte misvatting is dat je belangrijkste content “boven de vouw” moet staan. Maar als je UX goed is, scrollt meer dan 70% van je gebruikers zonder moeite. Lage scrollratio’s zijn zelden een teken van luiheid – vaak van irrelevantie of afleiding.
Zo lees je gedrag tussen de klikken door
De kracht van click- en scrollmaps zit niet in de data op zich, maar in het verhaal erachter. Kijk niet alleen waar wél geklikt wordt, maar vooral waar niet – en waarom. Hier komt gedragspsychologie in beeld.
Gebruikers klikken op wat hun aandacht trekt én als ze denken dat het actie oplevert. Geen klik = niet altijd slecht. Als je info duidelijk is en niets extra’s vereist, is geen klik juist positief. Een veelgebruikte techniek: combineer je maps met sessie-opnames en formulier-analytics. Zo zie je of bezoekers bijvoorbeeld afhaken ná een klik, of pas daarna afhaken in de funnel.
Ook interessant: klikintensiteit vs. klikverdeling. Een call-to-action die door 30% wordt aangeklikt, maar vooral door mobielgebruikers, kan op desktop totaal niet werken. Kijk dus altijd per device. Tools als Hotjar of Microsoft Clarity splitsen die automatisch uit – gebruik dat!
Praktisch toepassen: van data naar aanpassing
Clickmaps en scrollmaps zijn geen rapportjes – het zijn hypothesestriggers. De echte waarde zit in wat je ermee doet. Combineer de inzichten en stel jezelf steeds deze drie vragen:
- Wat verwacht de gebruiker op deze plek – en voldoet de pagina daaraan?
- Is de interactie logisch, of juist teken van verwarring?
- Welke delen worden nooit gezien – en zijn die écht onbelangrijk?
Een voorbeeld uit de praktijk: op een PDP zagen we dat de productvideo nauwelijks werd bekeken. Geen klikken op de play-knop. Maar de scrollmap toonde dat slechts 12% van de gebruikers daar überhaupt kwam. Door de video hoger te plaatsen en te embedden als autoplay bij hover (op desktop), steeg de engagement met 44% – en conversie met 7%.
Wil je meer uit dit soort inzichten halen? Combineer maps dan met A/B-testen. Plaats een trustbadge hoger, verplaats een call-to-action, herschik je visuele hiërarchie. En meet niet alleen klikken, maar ook gedrag daarna. In deze blog lees je hoe visueel ontwerp conversie beïnvloedt.
Gebruik je tools zoals Hotjar of Smartlook al, maar blijft resultaat uit? Dan zit het vaak in verkeerde interpretatie – of geen duidelijke hypothese. Maps zijn geen magie. Ze vertellen niks, tenzij jij de juiste vragen stelt.
Conclusie
Clickmaps en scrollmaps kunnen je webshop een schat aan inzichten geven – als je ze goed leest. Kijk voorbij de kleurvlakken, duik in de context en stel je constant de vraag: waarom gebeurt dit hier? Combineer data, UX-kennis en psychologie, en je CRO-aanpak gaat van nattevinger naar onderbouwde optimalisatie.
Meer weten over conversiegericht ontwerp of hulp nodig bij interpretatie van je gedragstools? Bekijk onze CRO-aanpak of ontdek hoe we met UI/UX-design gedrag sturen en resultaat boeken.
